|
|
Αριθμός Ταύτισης Αντικειμένου |
2949/2 |
|
Ταξινόμηση |
ενδυμασία
, ένδυμα
, φόρεμα |
|
Τυπολογία |
χωρικό, φορεσιά με καβάδι |
|
Όνομα/Χαρακτηρισμός |
φόρεμα |
|
Τοπικό ή άλλο όνομα |
τλικουστός σαγιάς |
|
Μέρος συνόλου |
Όχι |
|
Αυθεντικό |
αυθεντικό
|
|
![[HyperLink2]](../lyceumdb/dbimages/29/2949-2/2949-2_0_th.jpg) Τλικουστός σαγιάς, φόρεμα ανοιχτό μπροστά, βαμμένο και γυαλωμένοΠερισσότερες>>
|
|
|
|
Ύψος |
1,09
|
|
Πλάτος |
0,41
|
|
Συντήρηση |
Όχι |
|
Περιγραφή |
Τλικουστός σαγιάς, φόρεμα, κατακόρυφα ανοιχτό μπροστά, χαρακτηριστικό ένδυμα της φορεσιάς. Υφαίνεται από τις γυναίκες με λευκά βαμβακερά νήματα, βάφεται πράσινος και κερώνεται από το μπογιατζή έτσι, ώστε να είναι γυαλιστερός και αδιάβροχος, καθώς δεν πλένεται. Τέλος, δίνεται στο ράφτη για την κοπή και το κέντημα. Αποτελείται από ένα μονοκόμματο ίσιο φύλλο μπρος - πίσω, χωρίς ραφή στους ώμους. Υπάρχουν συνολικά τέσσερα λοξά φύλλα, τα λαγκιόλια: δύο στα πλευρά από τη μέση και κάτω, που δίνουν φάρδος στο ένδυμα, και δύο μπροστά, που αναγυρίζουν και σχηματίζουν τις ποδιές. Στο τελείωμα κάθε πλευρικού λαγκιολιού, στο κέντρο, υπάρχει κατακόρυφο άνοιγμα ύψους 24εκ. Κάθετα στον κορμό είναι ραμμένα τα μανίκια, μήκους 36εκ. και φάρδους 18εκ., που ενώνονται στη μασχάλη με τον κορμό μέσω πρόσθετου τριγωνικού τμήματος. Στο ύψος της μέσης, στη δεξιά πλευρά, υπάρχει κατακόρυφο άνοιγμα, ύψους 14εκ., που οδηγεί σε τσέπη από το ίδιο ύφασμα. Όλες οι ενώσεις γίνονται στο χέρι με βελονιά γαζί από κίτρινη μεταξοκλωστή. Ο ποδόγυρος του σαγιά και το μπροστινό άνοιγμα από τη μέση και κάτω είναι φοδραρισμένα με μπουχασί, κόκκινο βαμβακερό ύφασμα. Το μπροστινό άνοιγμα, από τη μέση και πάνω, είναι διακοσμημένο με επίρραπτες φάσες κόκκινης τσόχας. Τους ώμους και τις ραφές του ίσιου φύλλου με τα μανίκια διακοσμεί επίρραπτη χρυσή τρέσα. Μάλιστα, στο πίσω μέρος των ραφών καταλήγει σε ρόδακα με κόκκινη τσόχα στο κέντρο. Κατακόρυφα επίρραπτη είναι η τρέσα στις δύο εσωτερικές πλευρές της τσόχας του στέρνου. Ακολουθούν δύο επίσης κατακόρυφες στενές, κεντητές ταινίες από επάλληλες γωνίες σε χρώματα που εναλλάσσονται και τέλος επίρραπτα, χρωματιστά, φλος φουντάκια. Ο κεντητός διάκοσμος του σαγιά είναι πλούσιος. Με βελονιές αλυσίδα και φεστόνι από μεταξοκλωστές σε χρώματα λευκό, κόκκινο (μάλλινο), πορτοκαλί, βυσσινί, κίτρινο, γαλάζιο και πράσινο δημιουργείται πλούσια ταινία ολόγυρα του σαγιά. Η ταινία αυτή, στον τλικουστό, δηλαδή το νυφικό, σαγιά διακοσμεί και το μπροστινό άνοιγμα, καθώς η νύφη δε φορά φούτα (ποδιά). Τα μπροστινά τμήματα του σαγιά φέρουν εναλλάξ τα αστρούδια, ρόδακες με σταυρό στο κέντρο, και σχηματοποιημένα μοτίβα που θυμίζουν αγγείο. Στις μπροστινές γωνίες καθώς και στις γωνίες που σχηματίζονται από το κατακόρυφο άνοιγμα στο κέντρο των λαγκιολιών σχηματοποιείται ανθοδέσμη με χρωματιστά φλος φουντάκια στην κορυφή. Η τσέπη είναι διακοσμημένη με μια ρόκα, σχηματοποιημένο λουλούδι, πλαισιωμένο από στενή ταινία από κόκκινο ψαροκόκαλο και χρωματιστά φουντάκια. Το πίσω μέρος του ποδόγυρου φέρει αρχικά δύο ζικζακωτές γραμμές, σε χρώματα πορτοκαλί και λευκό, που ακολουθούν την κοπή των φύλλων. Ακολουθεί, μόνο στη βάση του ποδόγυρου, ταινία από επάλληλες γωνίες (">") σε χρώματα που εναλλάσσονται. Έπεται μια σειρά από βιολετί τριγωνικά μοτίβα που και αυτά ακολουθούν την κοπή. Από πάνω, μια σειρά μικρές και λιτές ρόκες, και στις άκρες από μια σχηματοποιημένη ανθοδέσμη. Στην κορυφή του κατακόρυφου ανοίγματος των λαγκιολιών υπάρχει από μια ρόκα. Στις ωμοπλάτες, από τους χρυσούς ρόδακες φύεται πλούσια ρόκα που στολίζει το άνω μέρος της πλάτης. Αντίστοιχη ρόκα στολίζει και το πάνω μέρος του βραχίονα, στα μανίκια. Τέλος, ο γύρος των μανικιών, από τον οποίο έχει αφαιρεθεί ημικυκλικό κομμάτι, είναι διακοσμημένος με δύο ζικζακωτές γραμμές, όπως αυτές του ποδόγυρου. |
|
|
|
|
Παρατηρήσεις |
Μικρές φθορές στο κέντημα, εξαιρετικά περιορισμένες. |
|
|
|
Υλικό |
|
βαμβάκι
|
Αντικείμενο
|
|
μεταξοκλωστή
|
Διάκοσμος αντικειμένου
|
|
τσόχα
|
Διάκοσμος αντικειμένου
|
|
τρέσα χρυσή
|
Διάκοσμος αντικειμένου
|
|
φούντες φλος
|
Διάκοσμος αντικειμένου
|
|
|
|
Τεχνική |
|
βαφή
|
|
Αντικείμενο
|
|
γυάλωμα
|
|
Αντικείμενο
|
|
επίρραπτη
|
|
Διάκοσμος αντικειμένου
|
|
κέντημα
|
αλυσίδα
|
Διάκοσμος αντικειμένου
|
|
κέντημα
|
γαζί
|
Διάκοσμος αντικειμένου
|
|
κέντημα
|
φεστόνι
|
Διάκοσμος αντικειμένου
|
|
κέντημα
|
ψαροκόκαλο
|
Διάκοσμος αντικειμένου
|
|
υφαντό
|
|
Αντικείμενο
|
|
υφαντό βιομηχανικό
|
|
Διάκοσμος αντικειμένου
|
|
|
|
Διάκοσμος |
|
γεωμετρικός διάκοσμος
|
αστρούδια
|
|
σχηματοποιημένος φυτικός διάκοσμος
|
ρόκες
|
|
|
|
Κατασκευαστής |
οι ίδιες οι γυναίκες, μπογιατζής, ράφτης |
|
Χρόνος κατασκευής |
αρχές 20ού αι.
|
|
|
Τοποθεσία κατασκευής |
|
Ελλάδα
|
Μακεδονία
|
Θεσσαλονίκης
|
Πυλαία (Καπουτζήδα)
|
|
|
|
Χρήση |
|
γυναίκα
|
νέα
|
νύφη
|
|
|
αρχές 20ού αι.
|
νυφικό
|
|
|
|
|
|
Τοποθεσία χρήσης |
|
Ελλάδα
|
Μακεδονία
|
Θεσσαλονίκης
|
Πυλαία (Καπουτζήδα)
|
|
|
|
Τρόπος απόκτησης |
Δωρεά |
|
Συλλέκτης |
Ευκλείδου |
| Πιθανή χρονολογία απόκτησης |
5/1/1962
|
|
|
Βιβλιογραφία |
|
Βουγιουκλή, Δ. 1938-1948, "Η φορεσιά της Καπουτζήδας", Λαογραφία ΙΒ΄: 337-349, Θεσσαλονίκη
|
|
Παπαντωνίου, Ι. 1992, Μακεδονικές φορεσιές, Ναύπλιο, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
|
|
Χατζημιχάλη, Α. 1948-1954, Ελληνικαί εθνικαί ενδυμασίαι Α΄-Β΄, Αθήνα.
|
|
Χατζημιχάλη, Α. 1983, Λαϊκή Φορεσιά. Οι φορεσιές με το καβάδι Β΄, (επιμ. Γιανναρά-Ιωάννου, Τ.) Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη - Μέλισσα.
|
|
|
|
Ερευνητής |
Μαντζουράνη Άννα |
|
Ημερομηνία |
20/11/2007 |
|
|
<< Πίσω
|
 |
|
|
|
|